เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว พนักงานจึงนิยมนำสมาร์ทโฟน แท็บเล็ต และแล็ปท็อปส่วนตัวมาใช้ทำงาน หรือที่เรียกว่า Bring Your Own Device (BYOD) แนวโน้มนี้แม้จะเพิ่มความสะดวกสบาย แต่กลับสร้างความเสี่ยงด้านความปลอดภัยมหาศาลให้กับองค์กร การบริหารจัดการอุปกรณ์ BYOD ที่ไม่มีประสิทธิภาพอาจเปิดช่องให้เกิดข้อมูลรั่วไหล ตกเป็นเป้าโจมตีทางไซเบอร์ และแพร่กระจายมัลแวร์โดยไม่รู้ตัว
ข้อมูลจาก JumpCloud ชี้ให้เห็นว่า กว่า 90% ของกรณีที่อุปกรณ์พกพาสูญหายหรือถูกขโมย มักนำไปสู่การรั่วไหลของข้อมูลสำคัญขององค์กร นอกจากนี้ หนึ่งในห้าขององค์กรยังพบว่ามัลแวร์แทรกซึมเข้าสู่ระบบผ่านอุปกรณ์ส่วนตัวที่เชื่อมต่อกับเครือข่ายบริษัทในรอบปีที่ผ่านมา สถิติเหล่านี้ตอกย้ำว่าหากปราศจากมาตรการรักษาความปลอดภัยที่เข้มแข็ง ระบบขององค์กรอาจตกอยู่ในอันตรายอย่างร้ายแรง
บทความนี้จะพาคุณสำรวจแนวทางปฏิบัติที่เป็นเลิศสำหรับการรักษาความปลอดภัยอุปกรณ์พกพาและการวางนโยบาย BYOD ที่แข็งแกร่ง เพื่อให้มั่นใจว่าการใช้อุปกรณ์ส่วนตัวในการทำงานจะไม่กลายเป็นจุดอ่อนด้านความปลอดภัยของข้อมูลและเครือข่ายขององค์กร
1. ความเสี่ยงของอุปกรณ์พกพาและ BYOD
1.1 การสูญหายและการโจรกรรมข้อมูล
อุปกรณ์พกพามีความเสี่ยงสูงที่จะสูญหายหรือถูกขโมย เนื่องจากขนาดเล็กและพกพาสะดวก เมื่อตกอยู่ในมือผู้ไม่หวังดี ข้อมูลสำคัญขององค์กรอาจถูกเข้าถึงและนำไปใช้ในทางที่ผิด
สถิติระบุว่า 90% ของกรณีอุปกรณ์สูญหายนำไปสู่การรั่วไหลของข้อมูล ซึ่งส่งผลกระทบรุนแรงต่อความมั่นคงและชื่อเสียงขององค์กร
1.2 มัลแวร์และภัยคุกคามจากซอฟต์แวร์ที่ไม่ได้รับอนุญาต
การศึกษาพบว่า 20% ขององค์กรตรวจพบมัลแวร์ที่แทรกซึมเข้ามาผ่านอุปกรณ์ BYOD ในช่วง 12 เดือนที่ผ่านมา สาเหตุสำคัญมาจากแอปพลิเคชันที่ไม่ผ่านการตรวจสอบหรือมีช่องโหว่ด้านความปลอดภัย ซึ่งแฮกเกอร์สามารถใช้เป็นประตูลับเพื่อโจมตีระบบขององค์กรได้
1.3 การเข้าถึงที่ไม่ได้รับอนุญาต
การใช้รหัสผ่านที่ไม่ซับซ้อนหรือการละเลยการยืนยันตัวตนแบบหลายปัจจัย (MFA) เปิดโอกาสให้แฮกเกอร์สามารถเจาะเข้าสู่เครือข่ายองค์กรผ่านอุปกรณ์ BYOD ได้โดยง่าย นอกจากนี้ พนักงานอาจเก็บข้อมูลที่มีความอ่อนไหวไว้บนอุปกรณ์ส่วนตัวโดยไม่มีการป้องกันที่เพียงพอ
1.4 การเชื่อมต่อ Wi-Fi สาธารณะ
ความสะดวกสบายของอุปกรณ์ BYOD ทำให้พนักงานมักเชื่อมต่อกับเครือข่าย Wi-Fi สาธารณะตามร้านกาแฟหรือพื้นที่สาธารณะ ซึ่งเสี่ยงต่อการโจมตีแบบ Man-in-the-Middle (MITM) และการดักจับข้อมูล โดยเฉพาะหากข้อมูลไม่ได้รับการเข้ารหัสอย่างเหมาะสม
2. แนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดในการรักษาความปลอดภัยของอุปกรณ์พกพา
2.1 การบังคับใช้มาตรฐานความปลอดภัยพื้นฐาน
✅ รหัสผ่านที่แข็งแกร่ง - กำหนดให้ใช้รหัสผ่านที่มีความซับซ้อน อย่างน้อย 12 ตัวอักษร ที่ผสมผสานระหว่างตัวอักษรพิมพ์ใหญ่ พิมพ์เล็ก ตัวเลข และสัญลักษณ์พิเศษ
✅ การยืนยันตัวตนหลายปัจจัย - บังคับใช้ MFA ในทุกการเข้าถึงระบบสำคัญขององค์กร ไม่ว่าจะเป็นอีเมล ระบบจัดการเอกสาร หรือฐานข้อมูลลูกค้า
✅ การล็อกและลบข้อมูลระยะไกล - เปิดใช้ฟีเจอร์การล็อกเครื่องอัตโนมัติหลังจากไม่มีการใช้งานระยะหนึ่ง และรองรับการลบข้อมูลระยะไกลหากอุปกรณ์สูญหาย
2.2 การเข้ารหัสข้อมูลบนอุปกรณ์
✅ การเข้ารหัสข้อมูลทั้งระบบ - ใช้มาตรฐานการเข้ารหัส AES-256 สำหรับข้อมูลที่จัดเก็บในอุปกรณ์และข้อมูลที่ส่งผ่านเครือข่าย
✅ ควบคุมการซิงค์ข้อมูล - ปิดการแชร์ข้อมูลอัตโนมัติกับบริการคลาวด์ส่วนตัวที่ไม่ได้รับการรับรองจากองค์กร
✅ VPN เพื่อความปลอดภัย - บังคับให้ใช้ VPN ทุกครั้งเมื่อต้องการเข้าถึงทรัพยากรขององค์กรจากภายนอก เพื่อสร้างอุโมงค์เข้ารหัสที่ปลอดภัย
2.3 การใช้ระบบจัดการอุปกรณ์พกพา (MDM)
✅ ติดตั้งระบบ MDM - นำระบบ Mobile Device Management มาใช้เพื่อควบคุม ติดตาม และบริหารจัดการอุปกรณ์ BYOD ทั้งหมดที่เชื่อมต่อกับระบบองค์กร
✅ การจัดการระยะไกล - ใช้ความสามารถในการลบข้อมูลระยะไกลและบังคับให้อัปเดตซอฟต์แวร์เพื่อปิดช่องโหว่ด้านความปลอดภัยอย่างทันท่วงที
✅ ควบคุมแอปพลิเคชัน - สร้างรายการแอปพลิเคชันที่ได้รับการอนุมัติ (Whitelist) หรือแอปพลิเคชันต้องห้าม (Blacklist) เพื่อจำกัดความเสี่ยงจากซอฟต์แวร์ไม่พึงประสงค์
2.4 การควบคุมการเข้าถึงเครือข่าย
✅ ระบบควบคุมการเข้าถึงเครือข่าย - ใช้ Network Access Control (NAC) เพื่อตรวจสอบและอนุญาตเฉพาะอุปกรณ์ที่เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยขององค์กรเท่านั้น
✅ แยกเครือข่ายสำหรับ BYOD - สร้างเครือข่ายแยกต่างหากสำหรับอุปกรณ์ BYOD เพื่อป้องกันไม่ให้ภัยคุกคามแพร่กระจายไปยังระบบหลักขององค์กร
✅ เฝ้าระวังและตรวจจับ - ปิดพอร์ตที่ไม่จำเป็น พร้อมติดตั้งระบบตรวจจับพฤติกรรมผิดปกติเพื่อระบุการบุกรุกในระยะเริ่มต้น
2.5 การให้ความรู้และสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในองค์กร
✅ ฝึกอบรมพนักงาน - จัดการอบรมความปลอดภัยไซเบอร์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้พนักงานตระหนักถึงความเสี่ยงของการใช้อุปกรณ์ BYOD และวิธีปฏิบัติที่ปลอดภัย
✅ นโยบายที่ชัดเจน - กำหนดแนวทางที่เข้าใจง่ายเกี่ยวกับการใช้งาน BYOD เช่น ข้อห้ามในการติดตั้งแอปพลิเคชันที่ไม่ปลอดภัย หรือการหลีกเลี่ยงการใช้ Wi-Fi สาธารณะเมื่อเข้าถึงข้อมูลสำคัญ
✅ ทดสอบและปรับปรุง - จัดให้มีการทดสอบแผนความปลอดภัยและนโยบาย BYOD เป็นประจำ เพื่อค้นหาจุดอ่อนและปรับปรุงมาตรการให้ทันต่อภัยคุกคามรูปแบบใหม่
3. การจัดทำนโยบาย BYOD ที่มีประสิทธิภาพ
องค์กรจำเป็นต้องมีนโยบาย BYOD ที่ครอบคลุมและชัดเจน เพื่อจัดการความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้อุปกรณ์ส่วนตัวในการทำงาน โดยนโยบายที่มีประสิทธิภาพควรครอบคลุมประเด็นสำคัญต่อไปนี้:
✅ กำหนดประเภทอุปกรณ์ที่อนุญาต - ระบุชนิดและรุ่นของอุปกรณ์ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้งานกับระบบขององค์กร รวมถึงระบบปฏิบัติการและเวอร์ชันขั้นต่ำที่รองรับ
✅ มาตรการความปลอดภัยขั้นพื้นฐาน - กำหนดมาตรฐานการเข้ารหัสข้อมูล การใช้รหัสผ่าน และการควบคุมสิทธิ์การเข้าถึงที่ทุกอุปกรณ์ต้องปฏิบัติตาม
✅ นโยบายซอฟต์แวร์และแอปพลิเคชัน - จัดทำรายการแอปพลิเคชันที่อนุญาตและไม่อนุญาตให้ติดตั้งบนอุปกรณ์ที่ใช้เข้าถึงข้อมูลองค์กร
✅ แผนรับมือเหตุฉุกเฉิน - กำหนดขั้นตอนชัดเจนที่พนักงานต้องปฏิบัติเมื่ออุปกรณ์สูญหายหรือถูกขโมย รวมถึงวิธีการรายงานเหตุการณ์และการใช้ Remote Wipe
✅ กระบวนการสิ้นสุดการใช้งาน - วางแนวทางการจัดการข้อมูลองค์กรเมื่อพนักงานลาออก หรือเมื่อต้องการเปลี่ยนอุปกรณ์ใหม่ เพื่อให้มั่นใจว่าข้อมูลทั้งหมดได้รับการลบอย่างปลอดภัย
ความปลอดภัยของอุปกรณ์พกพาและนโยบาย BYOD ไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นความจำเป็นในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีพกพากลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตการทำงาน การมองข้ามความสำคัญของมาตรการป้องกันที่เหมาะสมอาจนำไปสู่ผลเสียร้ายแรงต่อความมั่นคงขององค์กร
การนำแนวทางที่แนะนำไปปฏิบัติ ไม่ว่าจะเป็นการใช้ระบบ MDM ที่ทันสมัย การเข้ารหัสข้อมูลที่แข็งแกร่ง การยืนยันตัวตนหลายปัจจัย และการสร้างความตระหนักรู้ให้กับพนักงาน จะช่วยเสริมสร้างกำแพงป้องกันที่แข็งแกร่งรอบระบบขององค์กร ทำให้การใช้อุปกรณ์ BYOD กลายเป็นจุดแข็งที่เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน แทนที่จะเป็นจุดอ่อนด้านความปลอดภัยที่น่ากังวล
ข้อมูลอ้างอิง
https://www.kingston.com/th/blog/data-security/commuters-lost-devices-security-threat
https://www.kingston.com/th/blog/data-security/cybersecurity-threats-endpoint-security-challenges-2022
https://www.cyfence.com/it-360/security-challenges-remote-working-with-your-own-device